به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

بومیان،مردمانی پایبند به سنت‌ها

تاریخ انتشار: ۱۸ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۱۶۸۶۸

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما ، مجمع عمومی سازمان ملل در دسامبر سال ١۹۹۴ میلادی، با تعیین نهم اوت به‌عنوان روز بین‌المللی مردمان بومی جهان، به قرن‌ها بی‌تفاوتی بین‌المللی نسبت به مردمان بومی در سراسر جهان پایان داد. 

مردم بومی عمدتا به بخشی از جوامع بشری گفته می‌شود که هنوز بر پایه دانش و سبک زندگی سنتی امرار معاش می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند! معمولا در جوامع بومی آهنگ توسعه کندتر از جوامع دیگر است.  *علت توسعه نیافتگی زندگی مردمان بومی علت این کندی آن است که عموما جوامع بومی بر پایه یافته‌ها و دانش سنتی خود و همچنین برقراری تعادل بین داشته‌ها و نیاز‌های جامعه‌شان راه توسعه را پیش می‌گیرند.  به‌نوعی می‌توان گفت که جوامع بومی به پایداری توسعه بیش از سایر جوامع توجه می‌کنند.  *توجه مردم بومی به منابع طبیعی توجه جوامع بومی به منابع طبیعی به‌عنوان مهم‌ترین اهرم توسعه، باعث شده تا مجامع علمی جهان امروزه توجه بیشتری به دانش بومی نشان دهند. برخی معتقدند نوع زندگی بومیان در واقع بازتابی از زندگی انسان‌های دوره‌های نخستین است که کمتر مورد هجوم آثار منفی شهرنشینی قرار گرفته است.  در اواخر قرن بیستم و هم‌زمان با توسعه اندیشه‌های پست‌مدرنیسم در حوزه فلسفه، مکتبی نیز در جامعه‌شناسی شهری شکل گرفت که از آن به «شهرگریزی» یاد می‌شود.  *هدف از نامگذاری روز جهانی بومی روز جهانی بومیان، به‌منظور بزرگداشت یاد هزاران نفر از زنان و مردان بومی وفادار به آداب و رسوم و سنت‌های خود از سوی مردم کشور‌های مختلف گرامی داشته می‌شود.  این روز بهانه‌ای است برای ارتقا و حفاظت از حقوق جمعیت بومی جهان. همچنین این روز رهگذر مناسبی است برای به یادآوردن زحمات و اقداماتی که این افراد برای بهتر نمودن جهان انجام می‌دهند مانند حفاظت از محیط زیست. *تاریخچه نامگذاری روز جهانی بومی این روز جهانی ابتدا به‌مدت یک دهه از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۴ میلادی برگزار شد و پس از آن به‌مدت یک دهه دیگر از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ میلادی به‌منظور حمایت بیشتر از بومیان در جهان تمدید شد.  شعار و زمینه دهه دوم روز بین‌المللی مردم بومی جهان بر «دهه اقدام و کرامت» متمرکز است. به مناسبت این روز جهانی، سازمان ملل در تمامی کشور‌های جهان کلاس‌ها و کارگاه‌های آشنایی با مردم بومی را برگزار می‌کند و از همه مردم و ملل دعوت می‌کند تا با شرکت در این برنامه‌ها، با مردم بومی جهان بیش از پیش آشنا شوند. *بومیان ایران و پراکندگی آن در سراسر کشور اما درباره جایگاه بومیان در کشور ما پیچیدگی‌های زیادی وجود دارد.  سرزمین ایران از دوران‌های گذشته مکانی بوده است که اقوام گوناگون در یک مرز جغرافیایی با هم زندگی می‌کردند و به صورت ساتراپی (استانی) اداره می‌شده است. آن اقوام هزاره‌ها است که با هم در یک سرزمین زندگی می‌کنند.  به عنوان مثال استان خوزستان دارای اقوام مختلفی است که عبارتند از: قوم‌های لر (بختیاری، بهمئی و فیلی)، عرب، کرد، ترک (قشقایی) و فارس (بومیان خوزستان که مردم خوزی زبان هستند). یا اقوام کرمانج که دارای فرهنگی غنی هستند از اقوام کرد کوچانده شده به خراسان تشکیل شده‌اند.  *بومیان ایران در روستاهای غرب و شرق کشور   پیچیدگی ماجرا از آنجا نشات گرفته می‌شود که به عنوان نمونه ساکنان روستای اورامان در کردستان دانش بومی زندگی در مناطق کوهستانی را بلدند، اما همان اقوام کرد شهر‌نشین در سنندج دیگر دارای این دانش بومی نیستند. پس بنا به تعاریف غربی اقوام کرد‌ها و یا اقوام خوزستان هم بومی هستند و هم نیستند.  ایران جزو کشور‌هایی است که ساکنان آن همه بومی محسوب می‌شوند.  *بومیان یا همان مردمان پایبند به سنت اما آنچه که به مناسبت این روز می‌توان گفت توجه به دانش بومی (که در کشور ما بهتر است از کلمه سنتی استفاده کرد) و انتقال آن به نسل آینده است تا از خطر فراموشی در امان بماند. پس در ادامه مطلب استفاده از واژه مردم بومی در ایران به معنای گروهی از ساکنان ایران است که از روش زندگی بومی استفاده می‌کنند. یکی از ویژگی‌هایی که مردمان بومی را از سایر طبقات هم گروه خود متمایز می‌سازد، داشتن وجوه فرهنگی منحصر به فرد است.  موسیقی، خوراک، پوشاک، صنایع دستی، فن‌آوری در معماری، کشاورزی، دامداری، زبان، ادبیات، طب و ... در نزد این مردمان، بومی‌ترند و کمتر به فرهنگ پایتخت یا مرکز شبیه‌اند. توجه به واژه بومی نیز خود اشاره مستقیمی دارد به وابسته بودن به سرزمین مادری و کمتر توجه کردن به الگو‌های مشترک جهانی.  درست است که امروزه علم در نزد بشر بسیار گسترده شده و پیشرفت چشمگیری داشته است، اما دانش و هنر بومی از آن‌جایی که برخاسته از تجربیات هزاران سال و وابسته به بوم (مجموعه‌ای از محیط زیست، جغرافیا و فرهنگ) است گنجینه‌ای گران‌بها محسوب می‌شود که در طی سالیان سال به ما به ارث رسیده است.  مثال‌های بی‌شماری می‌توان در این زمینه برشمارد. می‌توان به هنر خالکوبی در نزد بومیان کیش و خوزستان اشاره کرد که هنوز مادر بزرگ‌هایی در آن مناطق زندگی می‌کنند که بلدند چگونه برگ لگجی (نوعی گیاه بومی) و دوده چراغ را بکوبند تا تبدیل به ماده‌ای غلیظ و یک دست گردد و بعد آن را با سوزن بر روی پوست دست و صورت خود خالکوبی کنند؛ و یا زنان و مردان مینابی از مسیر و جهت و دما و موسم باد‌های منطقه‌ای می‌دانند که وزش آن باد برای درخت خرما مفید است یا مخرب.  همچنان مراسم جشن آغاز شالی‌کاری در روستا‌های گیلان با هدیه عروس برنج به گاوی شروع می‌شود که قرار است زمین را شخم بزند. عروس برنج که در گویش محلی به آن وزرا مشته گفته می‌شود، آخرین مشت خوشه‌های برنج به شکل عروسکی است که در سال گذشته درو شده و برای برکت تا سال بعد در انبار برنج نگهداشته می‌شود.  شروع شالی‌کاری با یک جشن همراه می‌شود و این اتفاق مردمان کشاورز را برای یک دوره سختِ کاری آماده می‌کند. ممکن است این نقد به زندگی وابسته به فرهنگ بومی، وارد باشد که غافل‎‌شدن بیش از حد به علم می‌توان مخرب باشد.  به‌ویژه در حوزه سلامت و یا کشاورزی در سرزمینی کم آب که شاید نقد به جایی باشد. اما به زعم نگارنده توجه و اهمیت دادن به دانش و فرهنگ بومی در کنار پژوهش و کسب دانش روزِ جهان می‌تواند دو بازوی یک سرزمین باشد که به توسعه پایدار می‌اندیشد. دریغ است که این گنجینه شفاهی به یاد فراموشی سپرده شود. یکی از بهترین منابعی که می‌توان دانش بومی را در آن جستجو کرد و به نسل بعدی منتقل کرد، افسانه‌ها و روایات شفاهی هستند.  پژوهشگران قصه و افسانه به خوبی می‌دانند که قصه‌ها با راویان آن‌ها سفر می‌کنند و در کره زمین می‌توانند مسافت بسیار زیادی از نظر جغرافیایی طی کنند. اما تاثیر جالب مردمان بومی این است که بر اساس داشته‌های فرهنگی و شرایط زندگی بر روی قصه‌ها تغیراتی ایجاد می‌نمایند.  از همین رو وقتی سیزده شاهد از یک قصه بررسی می‌گردد، می‌بینیم که در هر سیزده شاهد تغییراتی کاملا مبتنی بر فرهنگ بومی منطقه، اعمال شده است. قطعا یک دست بودن فرهنگ نمی‌توانست این تاثیر را بر روی یک قصه بگذارد. بیشتر بخوانید:۱۵ جولای روز جهانی مهارت‌های جوانان گرامی باد  از دیگر مصادیق انتقال فرهنگی عروسک‌های بومی و مردم ساخت هستند. تفاوت‌های اندک بر روی خطوط چهره، آرایه‌های صورت، اجزای لباس، ساختار بدن و مواردی از این قبیل به خوبی می‌تواند زندگی و دانش بومی را به کودکان و به نسل بعدی منتقل نمایند. این روز را بهانه قرار دهیم و برای کودکان از سرزمین و بوم‌شان صحبت کنیم. در سفر‌ها توجه کودکان را به نحوه زندگی مردمان بومی جلب کنیم و به آنان بیاموزیم که نسبت به پیشینه سنتی و تاریخی خود علاقه‌مند شوند.   منابع: کجارو، ایسنا، کتابک

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: تقویم جهانی مردمان بومی جوامع بومی دانش بومی مردم بومی بومی جهان روز جهانی روز جهان بر روی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۱۶۸۶۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«کوه نور» ظرفیت جدید تفریح شهر زندگی است/ میزبانی از ۹ هیئت خارجی در هفته فرهنگی اصفهان

مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری اصفهان با بیان اینکه زنجیره افتتاحیه‌ها در شهر آغاز شده است، گفت: با افتتاح مجموعه تفریحی کوه نور در کوه صفه همراه با دیگر پروژه‌های تفریحی در این مکان، ظرفیت ویژه و جدیدی به شهر زندگی اضافه شد.

به گزارش خبرگزاری ایمنا سیدعلی معرک‌نژاد در برنامه رادیویی «صدای شهر» اظهار کرد: در هفته فرهنگی اصفهان سعی کردیم در بعد بین‌المللی اتفاقات خوبی را برای شهر و شهروندان رقم بزنیم، از این‌رو با دعوت از شهرهای خواهرخوانده و هماهنگی با چند سفارت‌خانه در تهران، پذیرای ۹ هیئت خارجی در اصفهان بودیم.

وی با بیان اینکه دعوت از این هیئت‌ها برای حضور در برنامه‌های هفته فرهنگی اصفهان و با تمرکز با جشنواره نقاشی پوپک انجام شد، افزود: این حضور و دیپلماسی فعال موجب شد به تعداد آثار و شهرهایی که از اقصی نقاط جهان در این جشنواره شرکت می‌کنند، بیش از دو برابر اضافه شود.

مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری اصفهان با اشاره به اینکه حدود ۸۰۰۰ اثر به جشنواره نقاشی پوپک ارسال شد که ۳۰۰۰ اثر مربوط به دیگر نقاط جهان است، گفت: ۲۹۴ شهر در این برنامه شرکت کردند که حدود ۲۸ شهر آن شهرهای خارجی بودند و در مقایسه با سال گذشته رشد بیش از دو برابری را داشت که نشان می‌دهد می‌توانیم سال‌های آینده اقدامات موثرتری برای برگزاری این جشنواره انجام دهیم.

معرک‌نژاد با بیان اینکه زنجیره افتتاحیه‌ها در شهر آغاز شده است، تصریح کرد: با افتتاح مجموعه تفریحی کوه نور در کوه صفه همراه با دیگر پروژه‌های تفریحی در این مکان، ظرفیت ویژه و جدیدی به شهر زندگی اضافه شد.

کد خبر 749233